Geçenlerde gözüme çarpan çeviriyle ilgili bir blogta, "I hope" kelimelerinin çevirisinin "inşallah" olması gerektiği yazıyordu.
Dublaj çevirisine ilk başladığım yıllarda, Türkçenin, dublaj çevirisi denen o tuhaf biçime dönmesinde payı olmakla gurur duyan abilerimiz vardı. Bütün ülkenin konuştuğu dili dönüştüren kişilerden biri olmanın verdiği hissiyatı çok iyi anlasam da, benim için kabul edilebilir bir bakış açısı değildi bu.
Bugün, çevirinin sadece kaynak metindeki kelimelerin birebir çevirisi demek olmadığını, çevirinin bunun ötesinde, kelimelerin değil kavramların aktarılması olduğunu kabul eden kardeşlerimizin yaygınlığını görmek beni memnun ediyor.
Türkçeyi yabancı kaynaklara teslim etmeyen, çeviri yaparken kullandığı dile hak ettiği saygıyı gösteren bu yaklaşımı ben de benimsiyorum.
Ancak, kesin kuralları olmayan, bol bol gri alanla dolu bir iş yapıyoruz hepimiz. Bazen neyin doğru neyin yanlış olduğu çok net bir biçimde belliyken, bazen de bu konu tartışmaya açıktır.
Örneğin, "Hey man" lafını "Hey adamın" diye çevirmenin yanlış olduğunu söyleyemeyiz belki;
ama bunun son derece çirkin bir çeviri olduğunu söylediğimizde kaç kişi itiraz edebilir? "Selam dostum" desek çok daha güzel olmaz mı?
Öte yandan, "Bachelor Party" kelimelerini "kına gecesi" diye çevirmek düpedüz yanlış olur. "Bachelor Party" kelimelerinin ifade ettiği kavramın "kına gecesi" kelimelerinin temsil ettiği kavramla uzaktan yakından alakası olmadığı için, çeviriyi Türkçeye yakın yapayım derken iyice berbat etmiş oluruz.
"I hope" kelimelerini "inşallah" olarak çevirmek, çoğu kişinin doğru kabul edeceği bir yaklaşım olabilir. Pek çok durumda, hatta belki de her durumda "inşallah" kelimesi o çeviriye cuk oturacağı için bunun en iyi çeviri olduğu düşünülebilir.
Örneklerle gidelim; "I hope he's coming to the bachelor party." diye bir cümlemiz olsun. Bunu "Bekarlığa veda partisine gelir inşallah." diye çevirsek, çeviri doğru olur mu? "I hope" derken kastedilen anlamı mükemmel bir şekilde aktardığı için bu çeviriyi doğru kabul edebilir miyiz?
Ben "inşallah" kelimesinin kendine has, tamamen bize özel bir karakteri olduğunu, ve bu karakterin yabancı ortamlarda oraya ait olmadığını hemen hissettirdiğini düşünüyorum. O yüzden de, "I hope" kelimelerinin karşılığı olarak "inşallah" yazmak ne kadar cazip görünse de, bunun yanlış bir yaklaşım olacağı kanaatindeyim.
Dublaj çevirisine ilk başladığım yıllarda, Türkçenin, dublaj çevirisi denen o tuhaf biçime dönmesinde payı olmakla gurur duyan abilerimiz vardı. Bütün ülkenin konuştuğu dili dönüştüren kişilerden biri olmanın verdiği hissiyatı çok iyi anlasam da, benim için kabul edilebilir bir bakış açısı değildi bu.
Bugün, çevirinin sadece kaynak metindeki kelimelerin birebir çevirisi demek olmadığını, çevirinin bunun ötesinde, kelimelerin değil kavramların aktarılması olduğunu kabul eden kardeşlerimizin yaygınlığını görmek beni memnun ediyor.
Türkçeyi yabancı kaynaklara teslim etmeyen, çeviri yaparken kullandığı dile hak ettiği saygıyı gösteren bu yaklaşımı ben de benimsiyorum.
Ancak, kesin kuralları olmayan, bol bol gri alanla dolu bir iş yapıyoruz hepimiz. Bazen neyin doğru neyin yanlış olduğu çok net bir biçimde belliyken, bazen de bu konu tartışmaya açıktır.
Örneğin, "Hey man" lafını "Hey adamın" diye çevirmenin yanlış olduğunu söyleyemeyiz belki;
ama bunun son derece çirkin bir çeviri olduğunu söylediğimizde kaç kişi itiraz edebilir? "Selam dostum" desek çok daha güzel olmaz mı?
Öte yandan, "Bachelor Party" kelimelerini "kına gecesi" diye çevirmek düpedüz yanlış olur. "Bachelor Party" kelimelerinin ifade ettiği kavramın "kına gecesi" kelimelerinin temsil ettiği kavramla uzaktan yakından alakası olmadığı için, çeviriyi Türkçeye yakın yapayım derken iyice berbat etmiş oluruz.
"I hope" kelimelerini "inşallah" olarak çevirmek, çoğu kişinin doğru kabul edeceği bir yaklaşım olabilir. Pek çok durumda, hatta belki de her durumda "inşallah" kelimesi o çeviriye cuk oturacağı için bunun en iyi çeviri olduğu düşünülebilir.
Örneklerle gidelim; "I hope he's coming to the bachelor party." diye bir cümlemiz olsun. Bunu "Bekarlığa veda partisine gelir inşallah." diye çevirsek, çeviri doğru olur mu? "I hope" derken kastedilen anlamı mükemmel bir şekilde aktardığı için bu çeviriyi doğru kabul edebilir miyiz?
Ben "inşallah" kelimesinin kendine has, tamamen bize özel bir karakteri olduğunu, ve bu karakterin yabancı ortamlarda oraya ait olmadığını hemen hissettirdiğini düşünüyorum. O yüzden de, "I hope" kelimelerinin karşılığı olarak "inşallah" yazmak ne kadar cazip görünse de, bunun yanlış bir yaklaşım olacağı kanaatindeyim.
Yorumlar