cümleyi bölerken tam göbeğini hedeflemeyin

Çeviri bence her şeyden önce sezgisel bir iştir. Yaptığınızın çevirinin hangi amaçla kullanılacağına bağlı olarak, sizden uymanızın beklendiği bazı kurallar olacaktır. "Benim işim çeviri yapmak, bu çeviriyi söylediğiniz kurallara uydurmak benim işim değil." diyemezsiniz.

Ama sıra o kurallara gelmeden çok önce, herhangi bir kitapta, ders notunda veya işin sahibinin talimat listesinde yer almayan ve bence almaması gereken bazı sezgisel kurallar vardır. Çevirmen olmaya karar vermiş bir arkadaş ne kadar acemi olursa olsun bu kuralları herhangi bir yerde okumadan da bilmesi gerekir.

Alt yazı çevirisinde, bir cümleyi bölmeniz gerektiğinde dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, anlam bütünlüğünü mümkün olduğunca korumak olmalıdır. Özellikle tamlamaların tam ortasını hedef alıp okuyucuyu ne anlama geldiği zor anlaşılan bilmecelere maruz bırakmamanız gerekir. Bu kuralın aslında ne bu blogda ne de çeviriyle ilgili herhangi başka bir yerde yazmasına gerek kalmamalıydı. Zaten, bu kuralın çeviriyle de çok alakası yok bence. Yazdığı şey ne olursa olsun azıcık anlaşılır olma kaygısı olan biri, kendisine böyle bir kuralın öğretilmesine ihtiyaç duymadan bunu kendiğilinden yapacaktır. Sezgisel derken kastettiğim buydu.

Geçenlerde, bizim "spotting" dediğimiz, alt yazılarını senkronlama işini yaptığım bir filmden küçük bir örnek vereyim.

Bütün gün giren...

- ...çıkan olmadı.
- Psikolojide bulanık iz teorisi diye bir...

- ...şey duydun mu? 
- Hayır ama sen duydun herhalde. 

Yukarıdaki alt yazıları birlikte görürken bile rahatsız oluyorum, bir de bunların ekranda teker teker belirli aralıklarla göründüğünü düşünün. 

"Giren çıkan"ı birlikte yazmanız çok mu zor? Ya "çıkan" kelimesini yukarı alacaksınız, ya da "giren" kelimesini aşağı alacaksınız. "Bir şey" derken, "şey" kelimesini bir üst satıra almayı ya da "bir" kelimesini aşağıya almayı neden düşünemediniz? Yoksa, daha kötüsü, doğrusunun bu şekilde olduğunu mu düşünüyorsunuz? 

Çevirinin kime ait olduğunu bilmiyorum. Tesadüfen bu bloga denk gelip de, kendi çevirisini tanıyan bir meslektaşımsa eğer, kendi tezini burada dilediği gibi yazabilir. 

Yorumlar