Kelime Dizilimi (3)


Yer ve zaman darlığının altyazı çevirilerini etkileyen en önemli iki kısıt olduğunu daha önce de yazmıştım. O yüzden, genellikle geniş geniş cümlelere yer verilmez. Hem altyazı ekrana sığsın, hem de seyirci filmin akışı içinde hızlı bir şekilde okuyabilsin diye (biraz) özet geçilir.

Sessizlik birçok şeyle iyi gider. Hiç denedin
mi? Yoksa böyle mi nefes alıyorsun? 
Yukarıdaki altyazı, geçenlerde çevirdiğim bir filmde yer alıyor. Altyazıda yer darlığıyla ilgili bir sorun var; ama bu her zamankinden biraz daha farklı bir sorun. Dikkat ederseniz, aslında her şey sığmış. Sadece, soru eki olduğu için ayrı yazılması gereken ama anlam bütünlüğü açısından yükleme ait olan "-mi" eki, üst satırda yer kalmadığı için alt satıra kaymış. O şekilde kalsa belki çok ciddi bir sıkıntı olmaz; ama kalmamasını sağlayabiliyorsak daha güzel olur.

Peki o "-mi" ekini yukarıya nasıl çıkartacağız? Üst satırda yer olmadığına göre, belki bir kelimeyi atarsak, ya da aynı anlamı daha kısa bir cümleyle verebilirsek sorunu çözebiliriz.

Üzerinde düşünürsek "Sessizlik birçok şeyle iyi gider." cümlesini daha kısa bir şekilde ifade edebiliriz belki; ama bu altyazı için buna gerek bırakmayan başka bir çözüm yolu var:


Sessizlik birçok şeyle iyi gider. Denedin mi
hiç? Yoksa böyle mi nefes alıyorsun? 
Cümledeki kelimelerin yerlerini değiştirmek her zaman iyi sonuç vermeyebilir. Bazen bir kelimenin yerini  değiştirerek anlamın da değişmesine sebep olabiliriz; ama en azından bu cümle için öyle bir tehlike olmadığına göre, kelimelerin yeriyle biraz oynayarak aynı altyazıyı başarılı bir şekilde yerleştirdiğimizi söyleyebiliriz.

Kelime diziliminde yapılan değişikliğin anlamı nasıl etkilediğine dair yazdığım bir yazıyı buradan okuyabilirsiniz.

Yorumlar