KELİME DİZİLİMİ (2)

Bu sene beni matematik dersinde vaktimi boşa harcarken görmeyeceksiniz.

Bu sene beni vaktimi matematik dersinde boşa harcarken görmeyeceksiniz.

 

Sadece sıralamalarında küçük bir değişiklik yapılmış tamamen aynı kelimelerden oluşan yukarıdaki iki cümle aynı anlamı mı ifade ediyor? Hayır. İkisi arasında dağlar kadar fark var. 

İlk cümlede özne, bundan sonra matematik dersinde boş işlerle uğraşmayıp ilgisini derse vereceğini söylemeye çalışıyor. İkinci cümlede ise özne, matematik dersini zaman kaybı olarak gördüğünü ve bundan sonra matematik dersiyle ilgilenmeyeceğini söylüyor. Sadece bir tek kelimenin yerini değiştirmek cümlenin anlamını tamamen değiştirdi.

Günlük hayattaki konuşmalarda bu ayrıma pek dikkat etmeyebiliriz. Konuşmanın gidişatından, öncesinden ve sonrasından, ya da konuştuğumuz kişiyi tanıdığımız için ne demek istediğini zaten bildiğimizden, bir kelimenin yeri orası olmuş burası olmuş aldırmayabiliriz. Gerçi birine bir şey anlatmaya çalışırken karşı tarafın bunu çok daha başka bir şekilde anlaması çok yaygın görülen bir durumdur; ama öyle ya da böyle, idare ederiz işte.

Sıra çeviriye geldiğinde, önemli olan neyin kast edildiğini doğru olarak aktarmaksa eğer, böyle bir lüksümüz yoktur. Kaynak metinde ne kast ediliyorsa çevirinin de onu vermesi gerekir. Ancak, elindeki işi hızlı bitirme telaşından ya da kim bilir başka hangi sebepten dolayı, çevirmen kaynak metni doğru olarak anlamış olsa bile, sırf bir anlık dikkatsizlikle kelimeleri yanlış dizerek kafasında verdiğini zannettiği anlamla hiç alakası olmayan başka bir cümle kurabilir. Tıpkı yukarıdaki iki cümlede olduğu gibi. Kaynak dilde ne deniyor olursa olsun, çeviride, birbirinin tamamen zıddı anlam içeren iki cümlenin ikisinin birden doğru olmasına imkan yok. Cümlelerden biri vahim bir hata içeriyor.

Yorumlar