değişen dil

İlk Batman filmi sinemaya geldiğinde ben henüz liseye gidiyordum. Bir yıl kadar sonra filmin dublajı televizyonda yayınlandı. Yayınlanmadan önce de bol bol reklamı yapıldı.

Hem yaşımız küçük oldığundan, hem de o zamanlar bir sinema filmi şimdikine göre çok daha büyük bir fenomen olduğundan, filmin televizyonda gösterilecek olmasını büyük bir heyecanla karşılaıştık.

Bir arkadaşımi, en çok “I’m Batman.” lafının nasıl çevrileceğini merak ediyordu. Bugün ben de dahil, bütün çevirmenler gözü kapalı “Ben Batman.” diye çeviriyordur herhalde bunu. Oysa o zamanlar –ki bazıları için çok uzak bir geçmiş gibi gelse de sadece 1990’lı yılların başından bahsediyorum, “Ben Batman.” kabul edilebilir bir çeviri değildi. Kullanılabilirdi elbette ama kulağı tırmalayan, buram buram çeviri kokan bir cümleydi.

Zaten filmde “Adım, Batman.” olarak geçmişti.

Aradan 20 yıl geçti. Bugün “Ben Batman.” kalıbı kimseyi rahatsız etmiyor.  Herkes rahatça kullanıyor. iyi midir, kötü müdür diye tartışmıyorum. Hiç farkına bile varmıyoruz ama kullandığımız dil değişiyor, yadırgadığımız kelimeler birden lügatımıza giriyor.

Çok uzağa gitmemize gerek var mı? Bugünlerde sosyal medyada sık sık tartışılan “panpa – pampiş” kelimelerine ne diyeceğiz? Hepiimizin kulağını tırmalayan kelimeler, ona şüphe yok. Ama biz istesek de istemesek de dilimize girdi. 5 – 10 sene sonra hiç yadırgamayacağımızdan emin olabilirsiniz. Bu kelimenin çıkış noktası olan “kanka – kanki” ikilisi ilk kullanıldığında az mı tepki çekmişti? Oysa artık hiç kimse yadırgamıyor, sanki en başından beri Türkçede böyle bir kelime varmış gibi davranıyor. Oysa baksanız, onun da geçmişi 10, bilemediniz en fazla 15 yıllık.

Yorumlar