Kaynak cümleyi hiç karıştırmadan, doğru bir çeviri olduğunu varsayacağımız şu altyazı çevirisine bakalım:
“Doğru birkaç şey yaptık.”
Dediğim gibi, çevirinin doğru olduğunu düşünelim; ancak yine de, seyirci o sıradaki ruh haline, seyrettiği filmin akışına, daha önceki altyazıların üslubuna, ve o anda algısını etkileyebilecek aklımıza gelen gelmeyen bir sürü şeye bağlı olarak, bu cümleyi iki farklı şekilde yorumlayabilir.
1. Doğru şekilde, cümlenin aslında vermek istediği anlamda, doğru yapılan birkaç şey olduğunu anlayabilir.
İlk olarak ikinci şekilde anlayan kişiler belki sonradan yanlış yaptıklarını fark edip kendi içlerinde düzeltme yapacaklardır ama bu yine de film seyretme keyiflerini olumsuz şekilde etkileyecektir.
Olayı tersine çevirip, kaynak cümlenin gerçekten de ikinci maddedeki anlamı kastettiğini, altyazının da doğru bir biçimde:
“Doğru, birkaç şey yaptık.” olduğunu düşünelim.
Değişen bir şey olmayacak. Orada virgül olsa da olmasa da, seyircinin altyazıyı ilk başta yanlış anlama olasılığı var. Elbette ki “Seyircinin okuduğunu anlama yeteneği bizi bağlamaz, bizim işimiz çeviriyi doğru yapmak, onun işi de Türkçeyi adam gibi okuyup anlamak.” diyerek böyle dertlere tasalara hiç bulaşmadan bildiğimiz gibi çevirebiliriz. Ancak, çevirinin doğruluğunu hiç bozmadan çok daha anlaşılır bir şekilde yazma olanağımız varsa, bunu neden kullanmayalım?
Örneğin, ilk durumu düşünelim. Yapılacak şey çok basit:
"Birkaç doğru şey yaptık.” dersek hiçbir tereddüte yer kalmadan ne demek istendiğini ilk bakışta anlayacak şekilde çevirmiş oluruz.
Veya, ikinci durumu düşünelim. Virgül koysak da koymasak da yanlış anlaşılabileceğimize göre.
“Haklısın, birkaç şey yaptık.” dersek, yine hiçbir tereddüte gerek kalmadan anlamı ilk bakışta doğru şekilde aktaracak şekilde çevirmiş oluruz.
Yorumlar