Geçen gün televizyonda bir haber gördüm. Kıdemli vatandaşlarımıza ödül verilmiş.
Bazen, "Acaba yaşlandım da, çevremde gördüğüm değişime klasik yaşlı refleksiyle mi tepki veriyorum? Acaba, beynimin artık yeni bir şey öğrenmeyi reddettiği, uyum göstermek yerine direnişe geçtiği döneme mi girdim?" diye düşünüyorum. Ne demektir yani kıdemli vatandaş?
Aslında ne olduğu belli tabii, bariz biçimde İngilizce "senior citizen" teriminden apartılmış bir terim. Olduğu gibi alınmış, doğrudan dilimize çevrilmiş ve uymuş mu uymamış mı diye pek düşünmeden hemen kullanıma sokulmuş.
Bakın, Türk Dil Kurumu, kıdemli kelimesi için şöyle diyor:
kıdemli
sıfat
| 1 . Bir işte eski ve deneyimi çok olan. |
| 2 . isim Sınıf temsilcisi, mümessil. |
Tamam kabul, iki ya da daha çok kelimenin birleşerek meydana getirdiği yeni kelime grubu, o kelimelerin tek tek verdiği anlamdan farklı bir olguyu ifade edebilir. Peki burada durum gerçekten bu mudur? Kıdemli ve vatandaş kelimeleri birleşerek yeni bir olguyu mu ifade etmeye başlamış; yoksa sadece bir özentilik mi, "Yabancılar böyle demiş biz de böyle diyelim." sığlığı mı söz konusu burada? Ya da gerçekten de toplumsal yapımız değişerek büyüklerimize kıdemli vatandaş dememizi gerektirecek bir sisteme geçtik de, ben artık yaşlı ve huysuz bir adam olduğum için bu değişimi mi anlamıyorum?
O yüzden diyorum, bir tek ben mi bunun bir garabet olduğunu düşünüyorum? Söz konusu ödül törenine gittiğini duyduğumuz toplumun önde gelen isimleri, o ödülü kabul eden değerli büyüklerimiz, hiçbiri mi "Bu ne demek şimdi? Neden kıdemli vatandaş diyorsunuz? Nedir bu saçma özentilik?" diye sormuyor?
Yorumlar