Teknik uzmanlık gerektiren bir alanda çeviri yaparken çevirmenler bazen kendi çevirdikleri Türkçe metnin ne anlama geldiğini kendileri bile anlamaz. Çok da hakim olmadıkları bir alanda çeviri yapıyorlarsa kelimelerin sözlük anlamından çıkarak yanlış çeviri yapma riskini göze almak yerine ortaya çıkardıkları metnin ilgili kişiler tarafından doğru olarak algılanacağını varsaymayı (ya da biz buna ummayı diyelim) tercih ederler.

Bu yaklaşımın en büyük sakıncası, o teknik konunun uzmanı olan bilim çevrelerinin ortaya çıkan garip Türkçe’yi normal saymaya başlaması, kendi jargonlarını aslında tamamen yanlış çevrilmiş olsa bile doğrusu zannettikleri bu garabete göre belirlemeleridir.

Kimyasal analizle ilgili bir rehberden alınan şu cümleye bakalım:

Sampling always contributes to the measurement uncertainty

Konuyla ilgili hiçbir şey bilmeyen bir çevirmenseniz elinizdeki tek başvuru kaynağı sözlüklere dayanarak şöyle bir çeviri yapabilirsiniz:

Örnekleme daima ölçüm belirsizliğine katkıda bulunur.

Cümlede kulağa ters gelen bir şeyler olduğu kesin, ama cümleyi bu şekilde çeviren çevirmen ya acemi olduğundan, ya da az önce söylediğim gibi konuya hakim olmadığı için yanlış bir şey yapmaktan çekindiğinden kelimelerin sözlük anlamlarına bağlı kalıp ortaya koyduğu metni fazla kurcalamamış.

Oysa burada yapılan hatanın kimyasal analizle ilgisi yok. Çok bariz bir Türkçe anlam hatası var. “Katkıda bulunmak” olumlu bir eylemdir. Bir şey ancak olumlu addedilen bir noktaya yönelmişse katkıda bulunmaktan bahsedebiliriz. “Ölçüm belirsizliği” ise olumlu bir şey değildir. Tabii bağlam içerisinde bu belirsizliğin olumlu algılandığı bir durum da söz konusu olabilir; o zaman “katkıda bulunmak” doğru çeviri olur, ama bu cümlenin geçtiği bağlam içerisinde “ölçüm belirsizliği “ başka çoğu belirsizlikte olduğu üzere olumsuz bir durumdur. Hayatını çeviri yaparak kazanmak isteyen birinin bunu fark edip kelime seçimini de buna göre yapması gerekir.

Doğrusu “Örnekleme daima ölçüm belirsizliğine yol açar” olmalıdır.