tespih çekmek

Geçenlerde, Türkçeden İngilizceye yapmaya çalıştığım bir çeviride lazım oldu, tespih çekmek fiilinin İngilizcesini araştırdım. Çok sık karşımıza çıkmasa da, çıktığı zaman başımızı ağrıtabilecek bir fiil olduğu için burada paylaşmak istedim.

 

Bütün sözlüklerde, fiilin karşılığı için

count one’s beads,

ve tell one’s beads,

karşılıkları geçiyor. Ancak, bunlar daha çok dua etmek maksatlı kullanılan deyimler. Yani “He is counting his beads.” diye bir cümle kurduğunuzda, tespihin dua etmek amaçlı çekildiği anlaşılıyor. Aynı şey “He is telling his beads.” cümlesi için de geçerli. Bizim memlekette çok yaygın olarak görüldüğü üzere, sadece el alışkanlığıyla çekiyorsanız, “He is fingering his beads.” demek çok daha doğru.

Ancak, benim çevirmem gereken metinde, özne kendi tespihini değil babasının tespihini çekiyordu. O zaman da, yapılacak şey basit: “Mehmet is fingering his father’s beads.” şeklinde çevirdim.

Bununla ilgili araştırma yaparken çok ilginç bir sonuç daha çıktı. “Count” fiilini de olsa, “finger” fiili de olsa, İngilizce konuşan insanların kafasında bunlar hep Hıristiyanlığı çağrıştıyor. Biz nasıl ki bir Hıristiyanın ağzından ayet veya Allah kelimelerini duyduğumuzda yadırgıyorsak, İngilizce konuşan Hıristiyanlar da bir Müslümanın bu fiilleri kullanmasını yadırgıyor. Oysa yapılacak bir şey yok; kelimelerin çevrilişi bu. Tabii bu bambaşka bir tartışma konusu olduğundan burada fazla derinine inmek istemiyorum.