Metnin Konusunu İyi Anlamak

Bazen karşımıza pat diye bir cümle çıkar, bu cümleyi alelacele çevirmemiz istenir.

"Russians always included some clauses regarding these channels in the war treaties." diye bir cümlemiz olsun. Bu cümlenin nerede geçtiğini, başını ve sonunu bilmeden, örneğin MSN üzerinden bir arkadaşınızın ricasıyla çevirmeye kalktınız diyelim.

Dikkat ederseniz çeviriyi iki şekilde yapabileceğinizi, üstelik ikisi birbirinden farklı anlamlara sahip olduğu için bunlardan birinin mutlaka yanlış olacağını göreceksiniz.

1. Ruslar, her zaman, anlaşmalardaki kanallarla ilgili maddeler dahil etmek istemiştir.
2. Ruslar, her zaman, anlaşmalara bu kanallarla ilgili maddeler dahil etmek isteniştir.

Elbette ki herkesin kendi tercihlerine göre, cümleler kendi içinde ufak tefek değişiklikler gösterebilir; o kısım önemli değil. Burada, nasıl okuduğunuza bağlı olarak iki farklı şekilde çevrilebilen bir cümle var. İngilizcenin bağlaçlar konusunda zayıf olmasından dolayı "in the treaties." kısmı kanallara ait tamlama mı yoksa dahil etmek fiiline ait bir tamlama mı çok anlaşılmıyor. Hatta çok büyük ihtimalle, cümle karşınıza bu şekilde tek başına çıkmışsa birinci maddedeki gibi çevireceksinizdir.

Dediğim gibi, cümlenin içinde geçtiği bağlamı bilmek çok önemli. Bu cümlenin Osmanlı - Rus ilişkilerini anlatan bir metinde geçtiğini biliyorsanız, kanaldan kastedilenin de aslında deniz kanalı, yani boğazlar olduğunu biliyorsanız cümleye çok daha farklı bir gözle bakacağınız bir gerçek.

Burada anlatmak istediğim hangi çevirinin doğru hangisinin yanlış olduğu değil. Konuyu bilmenin ve iyi anlamanın çeviriyi ne kadar etkilediğini göstermek istedim sadece.