Birkaç gün önce televizyonda eski zamanlarda geçen, muhtemelen kendisi de eski olan bir film dikkatimi çekti. Bir komutan askerlerine "Ateş!" diye emir veriyor, okçular da oklarını fırlatıyordu. Oysa "Ateş" komutu ateşli silahların söz konusu olduğu bir savaşlar içindir.
Filmin orijinalinde de büyük ihtimalle "Fire" kelimesi geçiyordur. Bu, yapımcıların dikkatsizlikle yaptığı bir hata olabileceği gibi, kim bilir, belki vakti olan biri araştırma yapsa gerçekten de İngilizce'de ortaçağda bile saldırı emirlerinin "Ateş" diye verildiği ortaya çıkabilir. Ya da belki de, filmin orijinalinde bambaşka bir şey deniyordur ama çevirmen alışkanlıkla "Ateş" diye yazmış, okuyan ses sanatçısı da fazla ayrıntıya girmeden gördüğünü okumuş olabilir.
Sebepler ne olursa olsun, ok fırlatan insanlara "Ateş" diye emir vermek pek olmamış. Çeviride önemli olan anlatılmak istenen kavramın doğru olarak çevrilmesidir. Yani, orijinal metinde geçen bir kelimenin o şekilde geçmesi için çok geçerli sebepler olsa bile, ok fırlatan adamlara Türkçe'de "Ateş" emri verdirmek yanlış bir kelime seçimi olur. "Fırlat" demek çok daha iyi olurdu.
Filmin orijinalinde de büyük ihtimalle "Fire" kelimesi geçiyordur. Bu, yapımcıların dikkatsizlikle yaptığı bir hata olabileceği gibi, kim bilir, belki vakti olan biri araştırma yapsa gerçekten de İngilizce'de ortaçağda bile saldırı emirlerinin "Ateş" diye verildiği ortaya çıkabilir. Ya da belki de, filmin orijinalinde bambaşka bir şey deniyordur ama çevirmen alışkanlıkla "Ateş" diye yazmış, okuyan ses sanatçısı da fazla ayrıntıya girmeden gördüğünü okumuş olabilir.
Sebepler ne olursa olsun, ok fırlatan insanlara "Ateş" diye emir vermek pek olmamış. Çeviride önemli olan anlatılmak istenen kavramın doğru olarak çevrilmesidir. Yani, orijinal metinde geçen bir kelimenin o şekilde geçmesi için çok geçerli sebepler olsa bile, ok fırlatan adamlara Türkçe'de "Ateş" emri verdirmek yanlış bir kelime seçimi olur. "Fırlat" demek çok daha iyi olurdu.
Yorumlar